دوره مدیریت کسب و کار ( MBA ) چیست؟

معرفی دوره MBA:

حدود صد و اندی سال پیش عده ای از فرزندان کارخانه دارهای بزرگ در آمریکا دور هم جمع شدند و یک دغدغه مشترک را مطرح کردند. دغدغه مشترکشان این بود: بعد از فوت پدرانمان چطور می توانیم این کارخانه را اداره کنیم؟ هر کدام از آنها در یک زمینه خاص تجربه مفیدی داشتند، مثلا یکی ده سال مدیر مالی بود، دیگری هشت سال مدیر فروش، آن یکی دوازده سال مدیر حقوقی و … اما برای اداره یک کارخانه هیچ کدام از این سوابق به تنهایی کافی نبود. می بایست به عنوان یک مدیر عامل، همه این مهارتها را با هم، مسلط می بودند. 

در آن سالها، برای هر کدام از این تخصص ها یک رشته دانشگاهی وجود داشت (البته هنوز هم وجود دارد). اما فرصت ادامه تحصیل در دانشگاه برای تحصیل در همه این رشته ها برای آنها نیز وجود نداشت.
این دغدغه را به دانشگاه هاروارد عارض شدند، دانشگاه هاروارد از آنها یک فرصت درخواست کرد و در نهایت برای نخستین بار در سال 1900 میلادی رشته ای طراحی شد به نام MBA.

بنابراین هدف دوره MBA یک چیز است: پرورش مدیر.

MBA یک دانش کاملا بین رشته ای است. در دوره های MBA مباحثی از رشته های مدیریت مالی، حسابداری، فناوری اطلاعات، حقوق، مدیریت بازاریابی، مدیریت منابع انسانی، روانشناسی و … آموزش داده می شود. در واقع، از رشته های فوق کمک گرفته می شود تا به مدیران بیاموزند، چگونه به طور موثرتری کسب و کارهایشان را اداره نمایند.

هدف اصلی دوره MBA چیست؟

اگر به دوره MBA فکر می کنید، بهتر است به نقش مدیر و یا کسی که مسئولیت هدایت یک کسب و کار را دارد، بیاندیشید. دانشجویان و متقاضیان زیادی را دیده ام وقتی که به سرفصل های MBA نگاه می کنند دستشان را روی موضوعاتی مثلا بازاریابی می گذارند و می گویند که من فقط همین موضوع را می خواهم. بقیه سرفصل ها به درد من نمی خورد. غافل از آنکه مدیریت بازاریابی بدون دانش مدیریت منابع انسانی اثربخش نخواهد بود. تفکر سیستمی در کسب و کار، به نظر من اساسی ترین هدف در دوره های MBA است. توانایی دیدن یک کسب و کار به عنوان مجموعه ای از بخش های مرتبط با هم از قبیل تولید، فروش، بازاریابی، منابع انسانی، رفتار سازمانی و … و برقراری ارتباط موثر بین آنها و اتخاذ تصمیمات هوشمندانه با در نظر گرفتن شرایط و وضعیت کلیه بخش های درونی سازمان، هدفی است که باید بعد از یک دوره موثر MBA محقق شود.

آیا دوره MBA برای شما مناسب است؟

دوره MBA یک دوره یا رشته مکمل برای تمامی رشته هاست. امروزه پزشکان، وکلا، مهندسان، کارآفرینان و … در سراسر دنیا جذب این دوره ها می شوند.

اگر دانش و تخصص خاصی دارید و می خواهید از آن پول در بیاورید، MBA روشهای آن را به شما می آموزد. اگر می خواهید کسب و کاری را راه اندازی نمایید، اکیدا توصیه می شود، در این دوره ها شرکت نمایید. اگر هم یک کارمند هستید، و علاقه ای به راه اندازی کسب و کار ندارید، دوره MBA به شما کمک خواهد کرد درک جامعی از سازمان و دنیای اطراف خود به دست بیاورید، روابط خود را بهبود دهید و مسیر شغلی را سریع تر بپیمایید.
اگر هم قصد دارید مدرس و یا مشاور کسب و کار شوید، دوره MBA دامنه دانش شما را گسترده تر و شما را توانمند تر خواهد کرد.

اگر علاقه مند به یادگیری دوره MBA هستید بهتر است نکته زیر را مد نظر داشته باشید:

MBA یک مدرک نیست، یک مهارت است.

بازار کار دانش آموختگان MBA کجاست؟
کدام نوع مشاغل نیاز بیشتری به دوره MBA دارند؟

در پاسخ به این سوال باید عرض کنم که معنی شغل از نظر شما چیست؟

معنی شغل با معنایی که هم اینک در ذهن شماست، با آنچه که در واقعیت امروزی وجود دارد احتمالا تفاوت دارد. یک شغل ساده را در نظر بگیرید، مانند نجاری. نجار کیست؟
نجار امروزه کسی نیست که با ابزارهایش، از چوب، چیزهای با ارزشی تولید می کند. نجار امروزی باید بتواند چیزهای با ارزشش را بفروشد! وگرنه تعطیل خواهد شد، پس باید مهارتهای فروش را هم بداند. نجار امروزی باید قوانین کار و تامین اجتماعی را هم خوب بداند، مهارتهای سرپرستی و انگیزش کارکنان را هم باید بداند، نجار امروزی باید یک وب سایت تجاری مناسب هم داشته باشد تا از این طریق مشتری جذب کند، نجار امروزی باید قوانین چک و اسناد تجاری را هم باید بداند، نجار امروزی باید قیمت گذاری صحیحی را انجام دهد تا بتواند رقابت کند، مهارتهای ارتباطی و مدیریت زمان و …. را هم به مهارتهای فوق اضاف کنید.

اکنون به نظر شما نجار کیست؟

درواقع امروزه، دامنه مهارتهای مرتبط با یک شغل توسعه پیدا کرده و اصطلاح نوظهوری به نام ابرشغل ها شکل گرفته است. بنابراین هرجایی که تجارت و یا کسب و کاری وجود دارد، نیاز به افرادی با دانش MBA هم در آنجا وجود دارد.

برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه می توانید از کتاب نقشه یادگیری MBA نوشته دکتر علی جمشیدی نیز استفاده کنید.