آشنایی با انواع پاداش و تاثیر آن بر کارکنان

سیستم پاداش سیستمی است که به منظور شناسایی استعدادهای کارکنان و پاداش دادن به آنها برای رسیدن به اهداف سازمان اجرا می شود. این پاداش ها به صورتهای مختلفی از جمله افزایش حقوق، کمک هزینه، تخفیف های شرکتی مانند بلیط رویداد و یا حتی مرخصی با حقوق به کارمندان داده می شود.
سیستم پاداش کارکنان در هر سازمان متفاوت است. نحوه شناسایی و پاداش دادن به کارکنان به شرایط کسب و کار شما و درک شما از نحوه قدردانی از اعضای تیم و اینکه چه نوع پاداشی برای کارکنان مهم تر است بستگی دارد. در ادامه انواع پاداش و تاثیر پاداش های مختلف بر کارکنان را بررسی می کنیم.

انواع پاداش

انواع مختلفی از پاداش وجود دارد که همگی با هدف شناسایی استعدادها و قدردانی از کارکنان انجام می شوند. انواع مختلف پاداش به شرح ذیل هستند:

پاداش درونی

پاداش های درونی مانند مرخصی یا پول ملموس نیستند، اما نوعی رضایت درونی را برای کارمند فراهم می کنند. پاداش درونی از احساس خوب کارکنان نسبت به شغلشان نشات می گیرد. دستاوردها، شناخت غیررسمی، احساس موفقیت، رشد شخصی، رضایت شغلی و غیره نمونه هایی از این پاداش ها هستند.
اگرچه که این نوع پاداش به اندازه پاداش های بیرونی مورد توجه قرار نمی گیرد، اما جزء غیرقابل جایگزینی هر سیستم پاداش موفقی محسوب می شود. زیرا اینگونه پاداش ها رضایت را به گونه‌ عمیقی بیان می‌کنند که سایر انواع پاداش نمی‌توانند این کار را انجام دهند. از نتایج پاداش های درونی می توان به رشد و توسعه فردی، استقلال داخلی و در نهایت، پیشرفت و ترقی کارکنان اشاره کرد.

پاداش بیرونی

پاداش‌های بیرونی، پاداش‌های ملموسی هستند که با مهارت‌ها، رفتارها، تصدی یا نقش‌های خاص کارکنان در سازمان مرتبط هستند. از پاداش های بیرونی، می توان به موارد ذیل اشاره کرد:

• پاداش های مالی:

 از مهمترین پاداش های بیرونی که بسیار مورد استقبال کارکنان قرار می گیرد، پاداش های مالی هستند. زیرا پاداش های مالی همچون افزایش حقوق باعث رفاه مالی بیشتر کارکنان می شود.

• کمک به کارکنان: 

برنامه‌های کمک به کارکنان برای دستیابی به تعادل بین کار و زندگی و در عین حال حمایت از سلامت جسمی و روانی آنها طراحی شده است. برخی از برنامه های کارکنان مربوط به سلامتی بوده و شامل تخفیف های شرکتی مانند عضویت در باشگاه یا پرداخت کمک هزینه های آموزشی یا درمانی هستند.

• پاداش های بین فردی:

 پاداش های بین فردی می تواند شامل قدردانی و تعریف و تجمید از کارکنان و اعطای مراتب به فرد باشد. گاهی اوقات ممکن است که این نوع پاداش تمجید شفاهی یا اهدای جوایز در یک مراسم رسمی باشد.
اعطای پاداش های بین فردی کارکنان می تواند به صورت روزانه، هفتگی یا در پایان ماه اجرا شود. اینگونه پاداش ها مانند سایر برنامه‌های پاداش هم برای کارفرما و هم برای کارمند سودمند است و یک محیط کاری سازنده‌ ایجاد می‌کند.

• ترفیع:

 در برخی از سازمانها با توجه به توانایی های فرد و سطح ارشدیت وی، ترفیع شغلی اعطا می شود. در نظر داشته باشید که ترفیع باید تنها به افرادی که واقعا شایستگی و توانایی قرارگیری در موقعیت شغلی بالاتر را دارند، ارائه شود.

بررسی تاثیر پاداش های مختلف بر روی کارکنان

اما کدام یک از انواع پاداش بر روی کارکنان تاثیر بهتری دارد؟ پروفسور دن اریلی و چند تن از همکارانش از دانشگاه MIT، جهت پاسخ به این سوال روی چهار گروه از مهندسان شرکت اینتل مطالعه عمیقی انجام داده اند.
طی این مطالعه، برای هر گروه تارگت های روزانه یکسانی تعیین شد. در مرحله اول به گروه اول گفته شد در صورت دستیابی به تارگت ۳۰ دلار (پاداش مادی) جایزه دریافت خواهند کرد. به گروه دوم گفته شد یک پیتزا برای آنها پست خواهد شد ( پاداش مادی همراه با پاداش اجتماعی)، گروه سوم تنها در صورت رسیدن به تارگت یادداشتی با این مضمون دریافت می کردند: کارِت عالی بود! ( تحسین) و برای گروه چهارم هیچ پاداشی در نظر گرفته نمی شد ( گروه کنترل).

برخی از نتایج شگفت انگیز این پژوهش به شرح زیر است:

روز اول پاداش مادی باعث افزایش حدود ۶ درصد در کارایی کارکنان شد. تحسین هم تقریبا به همین نسبت اثر داشت.
در روزهای آتی عملکرد گروهی که پاداش مادی دریافت می کرد حدود ۱۳٪ نسبت به گروه کنترل (بدون پاداش) کاهش یافت و پس از بررسی گروه سوم، این نتیجه دریافت شد که پاداش اجتماعی( ارسال پیتزا به خانه) حدود ۷٪ کارایی را افزایش می دهد.
پس از بررسی کلی هر 4 گروه، تیم پروفسور دن ریلی متوجه شدند که در طول دوره، گروهی که پاداش مالی دریافت می کردند عملکرد ضعیف تری نسبت به سایر گروه ها داشته اند. پس این نتیجه دریافت شد که پاداش های مادی در بلند مدت تاثیر منفی روی عملکرد کارکنان دارد.

سیستم پاداش چه خصوصیاتی را باید داشته باشد؟

برای اینکه سیستم پاداش شما به نحو احسن عمل کند و موجب انگیزه بیشتر کارکنان شود، باید خصوصیات ذیل را داشته باشد:
• اعطای پاداش باید منصفانه و بر اساس شایستگی و امتیازات کارکنان انجام شود.
• اعطای پاداش باید متنوع باشد؛ تکراری بودن پاداش موجب بی انگیزگی کارکنان می شود.
• میزان و نوع پاداش باید منطقی و مطابق با شرایط کارکنان و کسب و کار شما باشد.
• پاداش باید به گونه ای باشد که هم مورد قبول کارکنان و هم کارفرما قرار گیرد؛ رضایت طرفین موجب ایجاد محیطی سازنده و انگیزه بیشتر کارکنان می شود.

چند پیشنهاد برای بهبود سیستم پاداش کسب و کار شما

هنگام اعطای پاداش به کارکنان، نکات ذیل را در نظر داشته باشید تا هدفمندتر عمل کنید:

• نظرسنجی از کارکنان:

 اگر مطمئن نیستید که چه پاداشی برای کارکنان اهمیت بیشتری دارد و موجب انگیزه گرفتن آن ها می شود، می توانید بین کارکنان نظر سنجی برگزار کنید. بررسی اولویت و انگیزه های کارکنان به طور مستقیم، می تواند به شما کمک کند تا سیستم پاداش بهتری را پیاده سازی کنید.

• اعطای پاداش واقع بینانه: 

یک سیستم پاداش واقعی و مطابق با شرایط کسب و کار خود برای طراحی کنید. به عنوان مثال، در طول یک فصل شلوغ ممکن است بهتر باشد که جای اینکه به آنها یک روز مرخصی بدهید، مقداری افزایش حقوق برای کارکنان در نظر بگیرید.

• اعطای پاداش های گروهی:

 اگر در سازمان شما این امکان وجود دارد، یک سیستم پاداش گروهی را در نظر بگیرید. این نوع پاداش می تواند شامل تقسیم تیم شما به گروه های کاری کوچکتر و پاداش دادن به گروهی باشد که بهترین کار را تولید می کند.

• درخواست بازخورد: 

هنگامی که سیستم پاداش را برای مدت معینی ایجاد کردید، نظرات اعضای تیم خود را در مورد آن بپرسید و از بازخورد آنها برای انجام تغییرات جزئی در سیستم پاداش استفاده کنید.
نتیجه گیری
قدردانی از کار سخت و دستاوردهای کارکنان برای اداره کردن و پیشرفت یک کسب و کار موفق، امری ضروری است. اجرای سیستم پاداش کارکنان برای کارمندان شما یک راه فوق العاده آسان برای قدردانی از تلاش های آنها و پاداش دادن به آنها است تا آنها درگیر، شاد، وفادار و با انگیزه بمانند.